Sigara içme isteği geldiğinde, sigarayı bırakmanın yararlarını hatırlamak zor olabilir.
Sigarayı bırakmaktan vazgeçmemek için kendine sigarayı bırakmanın faydalarını hatırlat.
Hevesin kırılabilir, ancak sigara içmenin hiçbir yararı olmadığını unutma. Bir tek sigara bile zararlıdır. Sigara içtiğinde her nefes alışında tütünün içindeki kimyasal maddeler hızla akciğerlerine ulaşır. Kanın zehirli maddeleri tüm organlarına taşır. Sigarayı bıraktığında, son içtiğin sigaradan 20 dakika sonra bedenin iyileşmeye başlar. Nikotin bedenini üç gün içinde terk eder. Vücudun iyileşme sürecinin başlarındayken kendini biraz kötü hissedebilirsin. Yoksunluk zor olabilir, ama bu iyileşmeye başladığının işaretidir.
Sigarayı bıraktığında sevdiklerini de pasif içicilikten korumuş olursun. İyi bir örnek olur, ailene sigarasız bir hayatın mümkün olduğunu gösterebilirsin.
“Bırakmamın esas nedeni kızım; o, annesinin uzun yıllar yaşamasını hak ediyor.”
Emel
Sigarayı Bırakmanın Yararları
Sigarayı bırakmak, bütün organlarında iyileşme sağlar.
Sigarayı bırakmak beynindeki bağımlılık döngüsünü kırmana yardımcı olur. Beyninde bulunan çok sayıda nikotin reseptörü, bıraktıktan bir ay sonra normal düzeye inecektir.
Daha iyi işitme
Sigarayı bırakman işitmeni keskinleştirir. Hafif işitme kaybının bile sorunlara yol açtığını unutma.
Daha net görme
Sigarayı bırakma, gece görüşünü iyileştirir; sigaranın gözlerine verdiği zarar durur ve böylece genel görüşünün korunması sağlanır.
Temiz ağız
Kimse kötügörünümlü bir ağız istemez. Sigarasız birkaç günden sonra gülüşün daha parlak olacaktır. Sigarayı bırakmak ağız sağlığını yıllarca koruyacaktır.
Temiz cilt
Sigarayı bırakmak yaşlanma karşıtı kremlerden daha etkilidir. Sigarayı bırakmak lekelerin kaybolmasını sağlar ve cildini erken yaşlanmaktan ve kırışıklıktan korur.
Sigara kalp krizi ve kalp hastalıklarının önde gelen nedenidir. Ancak sigarayı bırakarak bu kalp hastalığı riskleri azaltılabilir. Sigarayı bırakmak kan basıncını ve kalp hızını hemen düşürür. Kalp krizi geçirme riski 24 saat içinde azalır.
Kan dolaşımı
Sigarayı bırakınca kanda tehlikeli pıhtıların oluşma olasılığı azalır. Kalbinin işi de azalır, çünkü kan bedeninde daha kolay dolaşabilir.
Kolesterolün düşmesi
Sigarayı bırakmak zaten birikmiş olan yağları yok etmez. Ancak kanındaki kolesterol ve yağ düzeylerini düşürür. Böylece damarlarında yeni yağ birikimleri oluşması yavaşlar.
Sigara içmek akciğerlerde geri dönüşü olmayan doku harabiyeti oluşturur. Bu nedenle akciğerlerinde kalıcı hasar gelişmeden sigarayı bırakman önemlidir. Bıraktıktan iki hafta sonra nefesin daha az tıkanır ve merdivenleri daha rahat çıktığını fark edebilirsin. Geç kalma, bugün bırak!
Amfizemi önleyin
Amfizemin tedavisi yoktur. Akciğerlerindeki hava kesecikleri yıllarca hasar görmeden, sigarayı genç yaşta bırakırsan, amfizem gelişmesini engelleyebilirsin.
Solunum yollarının iyileşmesi
Solunum yollarında bulunan tüycükler, sigarayı bıraktıktan sonra hızla büyür ve işlevlerine dönerler. Bunlar bedeninde en hızlı iyileşen yapılardandır. Bazen insanlar sigarayı bıraktıklarında her zamankinden daha fazla öksürdüklerini fark ederler. Bu, tüycüklerin iyileştiklerine işaret eder. Tüycüklerin düzgün çalıştığında nezle ve enfeksiyonlarla da daha iyi savaşırsın.
Sigarayı bırakmak yeni DNA hasarının olmasını önler ve hatta oluşmuş olan zararın onarımına yardımcı olur. Sigarayı hemen bırakmak, kanser olma riskini azaltmanın en iyi yoludur.
Sigarayı bırakmak, karın yağlarınızı azaltacak ve diyabet olma riskinizi düşürecektir. Diyabetiniz varsa sigarayı bırakmak kan şekerinizi olumlu etkileyecektir.
Normal östrojen düzeyleri
Kadınlarda sigarayı bıraktıktan sonra östrojen düzeyi yavaş yavaş normale döner. Çocuk sahibi olmak istiyorsan, sigarayı hemen şimdi bırak. Sigarayı bırakmak gelecekte sağlıklı bir hamilelik geçirme olasılığını artırır.
Sigarayı hemen bırakırsan sertleşme sorunu yaşama olasılığını azaltıp, sağlıklı cinsel yaşam olasılığını artırabilirsin.
Sigarayı bıraktığında bedeninde sigaraya bağlı olarak oluşan zararlar iyileşmeye başlayacaktır. Zamanla akyuvar sayın normale dönecek ve savunma sistemin rahatlayacaktır.
Yara iyileşmesi
Sigarayı bırakmak yaralara giden kan akımını iyileştirerek önemli besinlerin, minerallerin ve oksijenin yaraya ulaşmasını ve uygun şekilde iyileşmesini sağlayacaktır.
Daha kuvvetli bağışıklık sistemi
Sigarayı bıraktığında bağışıklık sistemin artık katran ve nikotine maruz kalmaz ve daha az hasta olursun.
Sigarayı bırakmak kanındaki oksijenin kullanışlılığını artıracağından kasların daha kuvvetli ve daha sağlıklı olacaktır.
Daha kuvvetli kemikler
Sigarayı bırakmak hem şimdi hem de sonraki hayatında kırık riskini azaltır. Hemen bırakarak kemiklerinin sağlamlığını ve sağlığını koru.
Sağlık Üzerine Etkileri
Sigara bedendeki neredeyse tüm organlara zarar verir. Bu zararlı etkilerin bazıları hemen olur. Sigara içmenin beden sağlığı üzerindeki etkilerini araştırın.
Sigaranın içinde bulunan nikotin güçlü bir bağımlılık yapıcı maddedir. Vücuda alınan nikotine uyum sağlamak için beyinde fazladan nikotin reseptörleri ortaya çıkar. Beyin alıştığı miktarda nikotini alamayınca nikotin yoksunluğu yaşanır. Yoksunluk oluştuğunda kendinizi endişeli ve gergin hissedebilirsiniz ve şiddetli nikotin isteğiniz olabilir.
İşitme kaybı | Sigara içmek iç kulakta bulunan salyangoz şeklindeki organa gelen oksijen miktarını azaltır. Bunun sonucunda kalıcı hasar oluşarak hafif veya orta dereceli işitme kaybı olabilir.
Gözler
Körlük ve gece görme | Sigara içmek gözlerinde görmenizi tehdit edebilecek fiziksel değişiklere yol açar. Sigaranın nikotini gece görebilmeniz için gerekli olan bir maddenin üretimini engeller. Sigara aynı zamanda katarakt ve sarı nokta hastalığı (her ikisi de körlüğe yol açabilir) riskini artırır.
Ağız
Çürükler | Sigara dumanının bedenindeki yolculuğu ağzından başlar. Ağız sağlığı sorunları sigara içenlerde içmeyenlere göre daha fazla görülür. Bunlar ağız yaraları, ülserler ve dişeti hastalıklarıdır. Diş çürükleri ve genç yaşta diş kaybetme olasılığı daha fazladır. Ağız ve boğaz kanserlerine yakalanma olasılığı da daha yüksektir.
Yüz
Sigara içmek cildin kurumasına, esnekliğini kaybetmesine ve sonuçta kırışıklar oluşmasına neden olur. Cilt rengi matlaşabilir ve grileşebilir. Otuzlu yaşlarına geldiğinde ağız ve göz çevrenizde kırışıklıklar ortaya çıkarak yüzüneyılların izini ekleyebilir.
Sigara içmek cildin kurumasına, esnekliğini kaybetmesine ve sonuçta kırışıklar oluşmasına neden olur. Cilt rengi matlaşabilir ve grileşebilir. Otuzlu yaşlarına geldiğinde ağız ve göz çevrenizde kırışıklıklar ortaya çıkarak yüzüneyılların izini ekleyebilir.
Koyu kıvamlı kan
Sigara içmek kanını koyu kıvamlı ve yapışkan hale getirir. Kan yapışkanlaştıkça onu vücuda dağıtabilmek için kalbin daha fazla zorlanması gerekir. Koyu kıvamlı kanda pıhtıların oluşma olasılığı daha fazladır, bu da kalbe, beyne ve bacaklara giden kan akımının engellenmesine neden olur. Zamanla koyu kıvamlı ve yapışkan kan, damarlarınızın hassas dokusuna hasar verir. Bu hasar, kalp krizi ya da inme riskini artırır.
Yağ birikimleri
Sigara içmek kan dolaşımındaki kolesterol ve sağlıksız yağların artmasına ve sağlıksız yağ birikimlerine yol açar. Zamanla kolesterol, yağlar ve diğer atıklar damarlarının duvarlarında birikir. Bu birikme damarları daraltarak kalbe, beyne ve bacaklara giden normal kan akışını engeller. Kalp ve beyne giden kanın engellenmesi, kalp krizine ya da inmeye neden olabilir. Bacak damarlarının tıkanması, ayak parmakları ve ayakların kesilmesi ile sonuçlanabilir.
Sigara içmek akciğerlerin küçük havayolları ve dokularında iltihabi reaksiyona neden olur. Bu, göğsünde sıkışma hissetmene, hırıltılı soluk alıp-vermene ve nefes darlığına yol açar. Devamlı iltihabi reaksiyon nedeniyle dokusu harabiyeti artar ve buna bağlı olarak akciğerlerinde ve solunum yollarında nefes almayı zorlaştıran yapısal değişiklikler olur. Yıllar süren akciğer tahrişi sonucunda kronik balgamlı öksürüğünüz olabilir.
Amfizem
Sigara içmek, akciğerlerdeki oksijen değiş tokuşunu sağlayan küçük hava kesecikleri olan alveolleri harap eder. Sigara içtiğinde bu hava keseciklerinin bazılarına zarar verirsin. Alveoller tekrar oluşmazlar. Yani harap olduklarında akciğerlerinin bir bölümünü kalıcı olarak yok etmiş olursun. Belli orandaalveol harap olduğunda amfizem hastalığı gelişir. Amfizem, ağır nefes darlığına neden olarak ölüm ile sonuçlanabilir.
Tüycükler ve Solunum Enfeksiyonları
Havayolların küçük fırça gibi tüycüklerle kaplıdır. Bu tüycükler akciğerlerinin temiz kalabilmesi için sümüksü salgıyı ve kirleri süpürürler. Sigara içmek, tüycükleri geçici olarak felce uğratır, hatta öldürebilir. Bu durum enfeksiyon riskinizi artırır. Sigara içenler, içmeyenlere göre daha fazla nezle ve solunum enfeksiyonu geçirirler.
Bedenin, hücre büyümesi ve hücre işlevleri konusunda bir kullanma kılavuzu gibi görev yapan genetik malzeme, yani DNA içeren hücrelerden oluşmuştur. Sigaradan aldığın her nefes DNA’na zarar verir. DNA hasarı oluştuğunda, kullanma kılavuzu karışır ve hücre kontrolden çıkıp bir kanser tümörü yaratabilir. Bedenin sigara içmenin DNA’nda yaptığı bu hasarı onarmaya çalışır. Ancak zamanla sigara içmek bu onarım sistemini yıpratarak kansere yol açabilir (akciğer kanseri gibi). Tüm kanserlerin üçte birinin nedeni sigaradır.
Sigara içenlerin göbeği, sigara içmeyenlere göre daha büyüktür ve daha az kaslıdır. Tip iki diyabet gelişme olasılığı, her gün içmiyor olsalar bile, daha fazladır. Sigara içmek diyabeti zaten var olanlarda da hastalığın kontrolünü zorlaştırır. Diyabet körlük, kalp hastalığı, böbrek yetmezliği ve uzuv kesilmelerine yol açabilecek ciddi bir hastalıktır.
Östrojen düzeylerinde düşme
Sigara içmek kadınlarda östrojen düzeyini düşürür. Düşük östrojen düzeyleri cilt kuruluğu, saçlarda incelme ve hafıza sorunlarına yol açabilir. Sigara içen kadınların hamile kalmaları ve sağlıklı bir bebek sahibi olmaları daha zordur. Sigara içmek erken menopoza da neden olabilir. Bu da bazı hastalıklara (kalp hastalığı gibi) yakalanma riskini artırır.
Sigara içtiğinde savunma hücreleriniz olan akyuvarlarınızın sayısı yükselir. Bu, bedeninin sigara etkisiyle gelişen iltihabi reaksiyon ve hasarlanmaya karşı savaştığına işaret eder. Akyuvar sayısının yükselmesi bedeninin zarar gördüğünü haber veren bir sinyal gibidir. Uzun süre yüksek kalan akyuvar sayıları artan kalp krizi, inme ve kanser riskleri ile bağlantılıdır.
Yara iyileşmesinin uzaması
Besinler, mineraller ve oksijen dokulara kan yoluylaulaştırılır. Nikotin kan damarlarının daralmasına yol açarak yaralara ulaşan besin düzeyini azaltır. Bunun sonucunda yara iyileşme süresi uzar. Yara iyileşmesinin yavaş olması sonucunda yaralanmalar ve cerrahi müdahaleler sonrasında enfeksiyon riski artar ve dokunun ölmesine neden olan ağrılı deri ülserleri oluşabilir.
Bağışıklık sisteminde yavaşlama
Sigara dumanında bağışıklık sisteminizin enfeksiyonlarla savaşma etkinliğini azaltabilen çok miktarda katran ve başka maddeler bulunur. Bu, hasta olma olasılığınızın yüksek olması demektir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması sonucunda romatoid artrit ve multipl skleroz gibi hastalıklara karşı daha savunmasız kalırsın. Bu durum bedeninin kanserle savaşma yeteneğini de azaltır!
Kaslarda yıpranma | Sigara içtiğinde kaslarına daha az kan ve oksijen gelmesi nedeniyle kas yapımı zorlaşır. Oksijen azlığı kasların daha kolay yorulmasına da neden olur. Bu nedenle sigara içenlerde kas ağrıları içmeyenlere göre daha fazladır.
Daha Fazla Kemik Kırığı
Sigara dumanındaki bileşenler kemik sağlığının doğal döngüsünü bozar. Yeni sağlıklı kemik dokusu oluşumu azalır. Mevcut kemik dokusu yıkımı hızlanır. Sigara içenlerde kemik dokusu incelir ve kemik hacmi azalır. Buna bağlı olarak kemikler zayıf ve kırılgan hale gelirler. Sigara içenlerde kırık riski içmeyenlere göre daha fazladır ve kırılan kemiklerin iyileşme süresi de daha uzundur.
“Nikotin içimi dışımı öldürüyordu. Şimdi özgür, heyecanlı, enerjik, odaklı ve çok canlı hissediyorum!”
Ahmet
Neden Sigarayı Bırakmak İstiyorsun?
Sigarayı bırakmayı düşünüyorsun. Bırakmayı isteme nedenlerini biliyor musun? Daha sağlıklı mı olmak istiyorsun? Tasarruf etmek mi? Aileni korumak mı? Hepsi mi?
Emin değilsen kendine şu soruları sor:
- Sigara içmenin nesini sevmiyorum?
- Sigara içtiğimde neyi kaçırıyorum?
- Sigara içmek sağlığımı nasıl etkiliyor?
- Sigara içmeye devam edersem bana ve aileme ne olacak?
- Bırakınca hayatım hangi açıdan daha iyi olacak?
Bırakma nedenlerini bulduğunda onları her gün kendine hatırlat. Tamamen bırakman konusunda sana ilham verebilirler.
- Kanser, kalp krizi, kalp hastalığı, inme, katarakt ve başka hastalıklara yakalanma olasılığım azalacak.
- Nezle ve grip olma olasılığım azalacak ve hasta olursam daha hızlı iyileşebileceğim.
- Daha kolay nefes alacağım ve daha az öksüreceğim.
- Kan basıncım düşecek.
- Cildim daha sağlıklı görünecek ve ben daha genç görüneceğim.
- Dişlerimde ve tırnaklarımda lekeler olmayacak.
Sigarayı bırakmak daha iyi hissetmene neden olacak ve sağlığını düzeltecek. Ancak sigarayı bırakman için daha önce aklına gelmemiş olabilen başka nedenler de var.
- Harcayacak daha çok param olur.
- Ailemle daha çok zaman geçirebilirim, işime yetişebilirim ya da çok sevdiğim hobilerimi yapmaya başlayabilirim.
- Bir daha ne zaman sigara içebileceğimi, nerede sigara içip içemeyeceğimi düşünmek zorunda kalmam.
- Yemeklerden daha tat alırım.
- Giysilerim pis kokmaz.
- Arabam, evim ve çocuklarım sigara kokmaz.
- Yemeklerin, çiçeklerin ve başka şeylerin kokusunu daha iyi alabilirim.
- Çocuklarıma iyi bir örnek oluşturacağım; sigarayı bırakmak için çok kuvvetli olmak gerekiyor.
- Arkadaşlarım, ailem, iş arkadaşlarım ve beni sevenler benimle gurur duyacaklar.
- Arkadaşlarımı ve ailemi pasif içicilikten korumuş olacağım.
- Çocuklarım daha sağlıklı olacak.
- Arkadaşlarım ve ailemle sevdiğim şeyleri yapmak için daha çok enerjim olacak.
- Sağlığımı koruyacağım ve önemli anlarda ailemin yanlarında olacağım.
Sigarayı bırakmak için belirlediğin nedenleri listele. Listeyi sıklıkla görebileceğin, araban ya da sigaralarını koyduğun yer gibi bir yerde tutun. Sigara içmek istediğinde bu listeye bakarak neden bırakmak istediğini kendini hatırlat.
Sigarayı Bırakma Günüyle Başa Çıkmak İçin İzlenecek Adımlar
Sigarayı bırakmaya karar verdin. Tebrikler! Sigarasız geçen ilk günzor olabilir. İşte bıraktığın günün zorluklarının üstesinden gelmene ve bırakma kararını sürdürmene yardımcı olacak beş adım.
Sigarayı bıraktığın gün kendini meşgul etmen sigara içmemek için harika bir yoldur. Meşguliyet zihnini sigara içmekten uzak tutar ve dikkatini sigara isteğinden uzaklaştırır. Aşağıdaki etkinliklerden bazılarını deneyebilirsin:
- Egzersiz yapmak.
- Yürüyüşe çıkmak.
- Sakız çiğnemek.
- Ellerinde bir kalem çevirmek ya da tespih çekmek
- Bol su içmek.
- Derin nefes alıp vererek gevşemek.
- Sinemaya gitmek.
- Sigara içmeyen arkadaş ve aile fertleriyle zaman geçirmek.
- En sevdiğin restorana yemeğe gitmek.
- Sigaralarını, çakmaklarını ve küllüklerini hala atmadıysan atmalısın.
- Kafeinden uzak dur, gerginliğe yol açar. Onun yerine su içmeyi dene.
- Sigara içmeyen kişilerle zaman geçir.
- Sigara içmenin yasak olduğu yerlere gidin.
- Yeterince dinlen ve sağlıklı beslen. Yorgunluk sigara içme isteğini tetikler.
- Rutinlerini değiştirerek sigara içmek ile bağlantı kurduğun şeylerden kaçın.